Citi tips art

Podziemny krąg sztuki

Już w chwili powstania, czyli w latach 50-tych ubiegłego wieku, lizbońskie metro miało w założeniu stać się przestrzenią „łagodzącą obyczaje” poprzez kontakt podróżnych ze sztuką zdobiącą poszczególne stacje. Stąd geometryczne, wielobarwne panele azulejo projektu żony architekta metra – znanej portugalskiej malarki, ilustratorki, projektantki mebli i azulejo oraz scenografki Marii Keil do Amaral.

Z czasem koncept wykorzystania czasu oczekiwania na pociąg na obcowanie ze sztuką rozwinął się do tzw. stacji tematycznych, których wystrój koncentruje się na określonej tematyce historyczno-społecznej.  Doskonałym tego przykładem jest stacja Parque stanowiąca część niebieskiej linii Mewy, której tematem przewodnim są portugalskie odkrycia geograficzne. Autorka wystroju Françoise Schein czerpała przy jego projektowaniu zarówno ze swojego wykształcenia kartograficznego jak i plastycznego, tworząc na wyłożonych azulejo murach stacji mapę świata z zaznaczonymi trasami wypraw odkrywców, ilustrowaną symboliką towarzyszącą portugalskim żeglarzom, obrazującą przesądy towarzyszące ówczesnemu społeczeństwu oraz pokazującą jak duży wpływ na przyszłe losy świata miało spotkanie kultur Zachodu, Wschodu, Afryki i obu Ameryk. Podpory stacji przybrały kształt mitycznych potworów, które, jak wierzyli ówcześni żeglarze, zamieszkiwały morza i oceany. Idea połączenia sztuki i transportu osiągnęła jednak apogeum przy projektowaniu czwartej linii metra – Oriente. Stacja o tej samej nazwie powstała z myślą o wystawie Expo w 1998 r. i poświęcona została tematyce oceanów. Jej galerie zdobią wielkie panele azulejos zaprojektowane przez 10 artystów plastyków z całego świata oraz wykonana z brązu rzeźba „Ryba” Magdaleny Abakanowicz. Nie sposób nie wspomnieć też o „witrażowej” stacji Olaias, która znalazła się wśród 10 najpiękniejszych stacji metra na świecie. Aż szkoda, że pociągi kursują co kilka minut!

Korzystając z transportu w Lizbonie warto pamiętać, że system biletowy jest tu nieco inny niż w Warszawie. Należy obowiązkowo zaopatrzyć się w papierową kartę Viva Viagem lub Sete Colinas (0,50 euro), na którą to dopiero „nabijane” są właściwe bilety – zarówno jednorazowe, jak i czasowe. Bilet 24 Horas, czyli całodobowy kosztuje ok. 6 euro i obejmuje nieograniczoną ilość przejazdów wszystkimi środkami transportu, włącznie z zabytkowymi tramwajami, kolejkami i windą Santa Justa.